Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί αναντικατάστατο τρόπο διατροφής για το νεογέννητο. Τα οφέλη του θηλασμού είναι πολλαπλά και δυστυχώς συχνά  η λανθασμένη πληροφόρηση της μητέρας σε συνδυασμό με την απουσία στήριξης οδηγεί σε αποτυχία και πρώιμο τέλος του θηλασμού.


Μητρικός θηλασμός: Πώς παράγεται το μητρικό γάλα; Παίζει ρόλο το μέγεθος του μαστού;

Με το θηλασμό στέλνεται μήνυμα στον εγκέφαλο μέσω νευρικής οδού με αποτέλεσμα να εκκρίνονται οι ορμόνες προλακτίνη και ωκυτοκίνη. Η προλακτίνη προάγει την παραγωγή του γάλακτος από το μαζικό αδένα και η ωκυτοκίνη προκαλεί την εξώθησή του από το μαστό.  Το μέγεθος του μαστού δεν παίζει κανένα ρόλο στην παραγωγή γάλακτος.


Πότε μπορεί να θηλάσει πρώτη φορά το νεογέννητο;

Όσο πιο σύντομα ξεκινήσει να θηλάζει το νεογνό τόσο γρηγορότερα έρχεται το πρωτόγαλα και στη συνέχεια το ώριμο γάλα.  Όταν δεν υπάρχουν μαιευτικές επιπλοκές  και το νεογνό χαίρει άκρας υγείας, ο πρώτος θηλασμός επιβάλλεται να γίνει εντός μισής ώρας μετά τον τοκετό. Η μητέρα μπορεί να θηλάσει στην αίθουσα τοκετού ή στο χώρο ανάνηψης του χειρουργείου στην περίπτωση που γίνει καισαρική τομή. Ακολούθως μητέρα και νεογέννητο πρέπει να μεταφέρονται στο ίδιο δωμάτιο προκειμένου να διευκολυνθεί ο θηλασμός. Στην περίπτωση που το νεογνό μεταφερθεί σε μονάδα εντατικής νοσηλείας πρέπει να δίνονται οδηγίες στη μητέρα για αντλήσεις με θήλαστρο.


Κάθε πότε πρέπει να θηλάζει το μωρό και πόσο πρέπει να διαρκεί κάθε γεύμα;

Ο θηλασμός είναι ελεύθερος και απεριόριστος. Τα γεύματα δεν  είναι ισόχρονα και ο χρόνος μεταξύ των γευμάτων είναι απρόβλεπτος. Ειδικά τις πρώτες έξι εβδομάδες το μωρό θηλάζει ιδιαίτερα ακατάστατα ώσπου να εδραιωθεί η γαλουχία. Το πρόγραμμα και το τάισμα με το ρολόι δεν έχουν θέση στο θηλασμό. Επιπλέον, στο θηλασμό ισχύει ο νόμος προσφοράς-ζήτησης. Η παραγωγή γάλακτος ρυθμίζεται από τις ανάγκες του μωρού και το στήθος δε λειτουργεί σαν αποθήκη γάλακτος.  Το γάλα παράγεται την ώρα του θηλασμού. Επομένως, αφήνουμε το μωρό να θηλάζει όσο θέλει και όποτε θέλει προκειμένου να έχει το γάλα που χρειάζεται.


Το μωρό πρέπει να θηλάζει πάντα και από τους δύο μαστούς σε κάθε γεύμα;

Είναι πιο σωστό το μωρό να θηλάζει μόνο από τον ένα μαστό κάθε φορά εναλλάσσοντας τους μαστούς ανά γεύμα. Στα πρώτα λεπτά του θηλασμού το γάλα είναι λεπτόρρευστο, ενώ προς το τέλος του γεύματος πιο παχύρρευστο γιατί περιέχει περισσότερο λίπος. Λαμβάνοντας το πλούσιο σε λίπος γάλα το μωρό χορταίνει και επιπλέον παρέχονται περισσότερες θερμίδες απαραίτητες για τις ανάγκες του νέου οργανισμού. Αν χρειαστεί το μωρό να φάει και από τους δύο μαστούς σε ένα γεύμα, τότε στον επόμενο θηλασμό προσφέρουμε πρώτα το μαστό από τον οποίο έφαγε τελευταία.


Ποια είναι η σωστή τεχνική θηλασμού;

Το μωρό πρέπει να είναι ξαπλωμένο στο πλάι και γυρισμένο προς το στήθος (μητέρα και μωρό κοιλιά με κοιλιά). Με το ένα χέρι η μητέρα κρατάει το στήθος από κάτω και με το άλλο το κεφαλάκι του μωρού από τον αυχένα. Όταν το μωρό ψάχνοντας ανοίξει καλά το στόμα με ένα ελαφρό σπρώξιμο τοποθετείται στο στήθος φροντίζοντας το κάτω χείλος του να ακουμπήσει πρώτα στη σκούρα περιοχή γύρω από τη θηλή, δηλαδή τη θηλαία άλω. Είναι σημαντικό να τοποθετείται το μωρό στο στήθος και όχι το στήθος στο στοματάκι του μωρού. Εξίσου σημαντικό είναι το μωρό να θηλάζει τη θηλαία άλω και όχι να πιπιλίζει τη θηλή. Με τη σωστή τεχνική το μωρό λαμβάνει περισσότερο γάλα πιο γρήγορα, η μητέρα δεν πονά όσο θηλάζει και  επιπλέον δεν τραυματίζεται η θηλή.


Μητρικός θηλασμός: Πότε αποτυγχάνει;

Συνήθεις αιτίες αποτυχίας του θηλασμού είναι :

  • η καθυστερημένη έναρξη
  • ο αποχωρισμός μητέρας από το νεογνό
  • η λανθασμένη τεχνική
  • η χορήγηση ξένου γάλακτος
  • η χρήση πιπίλας πριν εδραιωθεί η γαλουχία
  • ο θηλασμός με αυστηρό ωράριο
  • η λάθος πληροφόρηση της μητέρας
  • η απουσία στήριξης από το οικογενειακό της περιβάλλον

Μητρικός θηλασμός και διατροφή

Είναι καλό να γνωρίζουμε πως δεν απαιτείται υπερβολική κατανάλωση φαγητού. Ένα πορτοκάλι και δυο ποτήρια γάλα αρκούν για να καλυφθούν οι επιπλέον θερμιδικές ανάγκες. Μια ισορροπημένη διατροφή που καλύπτει τις ανάγκες της μητέρας σε λευκώματα, λίπη, υδατάνθρακες και βιταμίνες είναι ό,τι καλύτερο. Σε γενικές γραμμές είναι καλό να αποφεύγονται τα πικάντικα φαγητά, τα όσπρια και η υπερβολική κατανάλωση γλυκών.